De Vrolijke Boer

Turf steken in Siberië

Gedurende vele eeuwen werd er in het Haaksbergerveen turf gestoken. De Haaksbergenaren werkten, naast op de boerderij of in dorp, ook in het veen om turf te steken voor de verkoop of eigen gebruik in de winter, als brandstof voor het koken. ‘Ook zijn er die in de veenderij hun bestaan trachten te vinden. Over opgezande wegen geschiedt het verkeer door dit hoogveen met zijn mos en heide. Als het zomer wordt en het ‘vennepluus’ in de wind staat te wuiven, zijn de mensen druk in de weer in het veen. Ze steken schadden, veen en ‘kluun’. Nu moeten ze gedroogd worden. Eerst worden de turven in ‘hazen’ gezet, daarna ‘op etond’ en eindelijk aan grote hopen gepakt of wel onder afdaken en in turfschuren geborgen, zoals bij de veenboeren, om ze dan later naar klanten in dorp en stad te brengen (bron: Old Hoksebarge, Historische Kring Haaksbergen).

De Vrolijke Boer op Erve De Vri’jjer

Het Haaksbergerveen, en dan met name de streek die (waarschijnlijk niet voor niets) Siberië heet, lag op ruim een uur lopen van de dorpskern. Via de kerkepaden liep men langs de boerderijen en over de boerenerven naar het veen. Ruim 120 jaar geleden stond op erve De Vri’jjer, in de buurtschap Honesch te Haaksbergen, een groot bord met als opschrift: De Vrolijke Boer. Hier kwamen de arbeiders, die vanuit het veen naar het dorp liepen, via het zanderige kerkepad langs het erf. Gewoonte was om zo vlak voor het dorp, nog een borrel te nemen. Meerdere boerderijen verkochten op hun erf een borrel, waarbij eveneens het laatste nieuws werd doorgenomen. Het bord is ergens rond 1900 verdwenen (bron: A.J.Leppink 1893 – 1986, grootvader van de stoker).

Recept De Vrolijke Boer jenever

Stokerij Twentse Ketels heeft het oerrecept van deze jenever nagebootst in een graanjenever op basis van een turfgerookte mout met korianderzaad en (ten dele lokale) jeneverbessen als smaakmaker. Het resultaat is een ‘peaty’ oude jenever met een hoog alcoholpercentage (41%).
Voor het etiket van De Vrolijke Boer is gekozen voor een potloodtekening van Erve de Vri’jjer door Johan Leppink (1929 – 2002). Het is vanaf deze plek dat het bord De Vrolijke Boer zichtbaar was voor de terugkerende turfstekers. Johan Leppink is geboren op Erve De Vri’jjer en heeft het boerderijtje vaak vastgelegd in tekeningen en schilderijen. Zijn werk wordt gekenmerkt door fijnheid en details. Elk blaadje en elke tak aan een boom zijn tot aan de stam te volgen. Naast vele oude boerderijen uit de Honesch, heeft hij ook veel natuur uit Het Lankheet, het Haaksbergerveen en het Buurserzand

De potloodtekening door Johan Leppink als inspiratiebron voor het etiket.

Haaksbergen en jenever

Dat jenever een drank is die vroeger ook echt lokaal gestookt werd bewijst het volgende citaat uit Old Hoksebarge: ‘ten westen van Haaksbergen werd in het Boerenhuis Het Lintel de daar aanwezige bierbrouwerij rond 1670 in een jeneverstokerij omgezet’. Dat er vraag naar jenever was lezen we in de Historie van Haaksbergen geschreven door Snuffelaar in 1937. In het hoofdstuk (voorheen verschenen in een artikel in De Twentsche Courant) getiteld ‘Haaksbergen omstreeks het midden van der 19e eeuw’: ‘maar met de invoering van deze thans nog zo geliefde volksdranken (koffie en thee), won ook dadelijk de leer veld, dat men al dat warm water moest afdrijven en de verslappende kracht ervan herstellen, door het krachtige jeneverwater, dat in dezelfde tijd alhier zijn intrede deed en weldra vrij algemeen gebruikt werd.’